TİROİT BEZİNİZ ÇALIŞSIN, SİZ ZAYIFLAYIN !!!

Merhaba sevgili okurlar,

Gırtlağımızın hemen altında soluk borusunun önünde iki tarafta yer alan tiroid bezi vücudumuzdaki en büyük bezlerden biridir.Salgılamış olduğu hormonlar vücutta metabolizma hızını artırmada önemli rol oynarlar.Peki bu hormon sayesinde vücudumuzda neler oluyor?

Tiroid hormonu karbonhidrat mekanizmasını her yönüyle uyarır.Bunlar,glikozun hücreler tarafından tutulmasında artma, glikolizde artma, glikoneojenezde artma,sindirim sisteminden emilim hızında artma,hatta karbonhidrat metabolizmasında ikincil etkiler oluşturan insülin salgılanmasında artmadır.Tüm bu etkiler tiroid hormonu tarafından hücresel metabolik enzimlerin hepsinde oluşturulan artışın sonucudur.

Yine ,yağ metabolizması tiroid hormonu etkisiyle artış gösterir.Özellikle lipitlerin hızla yağ dokusundan mobilize edilmesi,vücuttaki yağ depolarının herhangi bir  doku elemanından çok daha fazla oranda azalmasına neden olur.Bu durum, plazma serbest yağ asidi seviyesini de artırır ve hücrelerde serbest yağ asitlerinin oksidasyonunu da hızlandırır.

Tiroid hormonunun artışı serbest yağ asitlerini artırmasına rağmen, plazmadaki kolesterol,fosfolipit ve trigliseritlerin miktarını azaltır.Bunun aksine, tiroid salgısının azalması,kolesterol,fosfolipit ve trigliseritlerin plazma düzeyinin büyük oranda artmasına ve daima karaciğerde yağ depolanmasına neden olur.

Tiroid hormonu çok sayıda enzimin miktarını artırdığından ve vitaminler bazı enzim ve koenzimlerin gerekli parçaları olduklarından, tiroid hormonu vitamin gereksimini de artırır.Bu nedenle,tiroid hormonu aşırı salgılandığı zaman aynı zamanda fazla miktarda vitamin alınmazsa vitamin yetersizliği de oluşabilir.

Bu hormon vücudun hemen her hücresinde metabolizmayı artırdığından aşırı miktardaki hormon,bazal metabolizma hızını bazen normalin yüzde 60-100 ü kadar artırır.Diğer yandan hiç tiroid hormonu üretilmediği zaman bazal metabolizma hızı normalin yarısına kadar düşer.

Tiroid hormonunun düzeyinin çok olması  daima vücut ağırlığını azaltır,hormon düzeyinin çok azalması ise vücut ağırlığını artırır.Bu etkiler her zaman oluşmaz,çünkü tiroid hormonu iştah artırır ve bu da metabolizma hızındaki değişiklikleri fazlaca karşılar.

Tüm bu etkilerin dışında kan akımı ve kalp debisinde artmaya,kalp hızında artışa,solunumda artışa,mide bağırsak hareketlerinde artışa,kas işlevinde artışa ,eksikliği cinsel işlevde azalmaya,kadınlarda  menoraji ve polimenoreye neden olur,fazla salınımı yine kadın ve erkeklerde yorgunluğa sebep olur.

Tiroid hastaları için bu nedenle beslenme ve egzersiz çok önemlidir.Ülkemizde özellikle hipotiroid görülmektedir.Peki hipotiroidi olan kişi ne yapmalıdır?
• Öncelikli olarak; kişinin kan bulguları, yaş, boy ve ağırlığına bağlı olarak alması gereken kaloriyi dengeli olarak öğünlerinde tüketmesi gerekir.
• Omega-3 kaynağı balık haftada en az 2 kez tüketimi tiroid fonksiyonlarını olumlu etki yarattığı bilinmektedir.
• Sebze ve meyve ile yeteri kadar A, C ve E vitamini gibi antioksidan vitaminleri alanlarda tiroid kanseri daha az görüldüğünden bol sebze ve meyve yenmelidir.
• Lif oranında ve B vitamini açısından zengin olan tam tahıllı ürünler tüketmeye özen gösterin. Tam buğday ekmeği, kepekli makarna, kepekli pirinç gibi...
• Ayrıca lif yönünden zengin ve bitkisel protein olan kuru baklagilleri de beslenme planınızda haftada 1 kez mutlaka yer verin.
• Diyetinizle, ihtiyacınıza uygun, yeterli düzeylerde iyot (iyotlu tuz, deniz ürünleri) almaya özen gösterin.
• Hindistan cevizi, balık ve keten tohumu tiroid bezinizin daha iyi çalışmasını sağlar.
• Kafein, alkol, sigara ve şeker tiroid bezi için zararlıdır. Bunların az tüketilmesi gerekir.
• Çinko eksikliğinde de tiroid hormon metabolizması bozulur. Bu nedenle çinkodan zengin olan peynir, sığır eti, kepekli ekmek, tavuk, yumurta sarısı, süt ve süt ürünleri, balık, patates, ceviz, badem, tam tahıllar, kuru fasulye, lahana, ay çekirdeği ve kuzu eti gibi gıdalarla beslenmek tiroid sağlığımız için gereklidir.
• Tiroid hormonu için önemli olan selenyum seviyesi dengede tutmak için selenyumdan zengin besinler tüketin. Selenyum kaynakları; Ceviz, et, sakatatlar, balık ve kabuklu deniz ürünleri, kepekli unlar, süt ürünleri, sebze ve meyveler ve yumurta...
Selenyum eksikliğinde vücutta E vitamini azalır ve tiroid bezi iltihabı daha sık görülür. Bu nedenle selenyum ve E vitamini birlikte vermek daha faydalıdır.
• E vitamininde zengin besin olan; bitkisel yağlar, zeytinyağı, mısırözü yağı, ayçiçek yağı, buğday tohumu, baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, soya fasulyesi, keten tohumu,  badem, fındık, kabak çekirdeği de iyodun emilimini arttırır.
• Tiroid hormonlarının çalışmasını azaltan yiyecekleri (guatrojenik besinler) aşırı almamalısınız. Brokoli, turp, brüksel lahanası, lahana, karnabahar, hardal, kırmızı turp ve şalgam guatrojenik besinlerdir. Guatrojen maddeler pişirilince azalacağı için, pişmiş olarak tüketilmesi daha faydalıdır.
• Düzenli egzersiz yapın. Unutmayın ki ; egzersiz, tirod bezinin salgısını dengeler. Metabolizma yavaş çalışıyor iken egzersizle ve kas kütlesinin artırımıyla metabolizma hızı artırılabilir.

Sağlıklı ve sağlıkla kalın