GRİDİRON SAKATLAR MI?

Merhaba sevgili okurlar,

Amerikan futbolu, ABD'de doğmuş, elle, ayakla ve eliptik bir topla oynanan takım oyunu. ABD ve Kanada'da sadece futbol olarak adlandırılır. Avustralya ve Yeni Zelanda da ise gridiron olarak adlandırılır.

Amerikan futbolunun ilk doğuşu, bir ilkokul öğretmeninin ilkokul çocuklarına ragbi oynatmak istemesiyle başlar. Kuralları ragbiye göre değiştirip, çocukların anlamasını kolaylaştırır ve ayrıca çocuklarını sert temaslardan korumak için koruyucu göğüs zırhı, kask ve koruyucu pedler içeren pantolon ekler. Daha sonra yaygınlaşarak gelişen spor önce lisede, daha sonra üniversitelerde oynanmaya başlar. Bunun akabinde profesyonel lig kurulur.

(NFL) Kuralları futboldan tamamen farklıdır. İngiltere ve eski sömürgelerinde oynanan ragbi oyununun bir varyasyonudur. Ragbiden farklı olarak koruyucu kıyafetler ve kask ile oynanır.

Amerikan futbolu, dayanıklılık, kuvvet, esneklik, sürat, çabukluk, strateji, disiplin ve azim gerektiren oldukça kompleks bir spordur.

Türkiye' de amerikan futboluyla ilgili ilk girişimler 1992 yılında Boğaziçi üniversitesi'nde başlamış ve diğer üniversitelerde de takımların kurulmasıyla, hızlı bir yayılma süreci ve taraftar kitlesi toplamaya başlamıştır. Gunumuzde özel ligde Boğaziçi, Hacettepe, İstanbul Teknik, Orta Doğu Teknik, Bilkent, Gazi, Ankara, Başkent, Anadolu üniversiteleri ve Kara Harp Okulu Amerikan Futbol takımları mücadele etmektedir. İlk takımlar arası müsabakalar 1993 yılında Boğaziçi ve Hacettepe üniversiteleri arasındaki özel maçlarla başlamıştır. Amerikan futbolunun geniş kitlelere yaygınlaştırılması, tanıtılması ve takımlar arası müsabakaların organize edilmesi ve yürütülmesi, üniversite Sporları Federasyonuna bağlı ve takımların temsilcilerinden oluşturulmuş olan, Türkiye Amerika Futbolu üst Kurulu (TAFüK) tarafından yapılmaktadır.

Son iki yılda üniversiteler arasında oldukça popüler bir spor halini alan ve hızla yayılan Amerikan Futbolunun, önemli bir taraftar kitlesine sahip olacağı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, spor çevrelerinin ve devletin yeterli desteği olmaması sporun hızlı yayılmasını olumsuz etkilemektedir. Öncelikle sporun sertliğinden dolayı kullanılması zorunlu olan koruma ekipmanları (Kask, shoulder-pad v.s) yüksek maliyet gerektirmektedir. Bu ekipmanlar Türkiye'de bulunmadığından ve yurt dışından getirilmesi zorunlu olduğundan, üniversitelerin spor kulüplerine ayrılan fonun bu miktarı karşılayamaması yüzünden, oyuncular sadece dişlik, dirseklik ve dizlik gibi basit malzemelerle bu oyunu oynamaktadır. Bu da daha çok ve çabuk sakatlıkların oluşmasına neden olmaktadır.
En yaygin gorulen sorun adale sorunlaridir.Adale sorunlarının başında burkulma veya adale yırtılması gelir. Eklemlerdeki bağların ya da çevresindeki dokuların ani ve ters bir hareketle gerilmesine ve bazen yırtılmasına burkulma adı verilir. Burkulma en çok ayak ve el bileği eklemlerinde görülür. Burkulan eklemde önce şiddetli ağrı duyulur, sonra birkaç saat içinde eklem çevresinde şişlik ve kızarıklık oluşur. Burkulan bölgenin soğutulması, bandaja alınması ve 1-2 saat kadar yükseğe kaldırılması gibi basit önlemler şişmeyi engeller. Soğutulan bölgede damarlar büzülünce kan akımı dört kat azalır. Soğutma uygulaması 5-6 dakikadan uzun sürmemelidir. Her uygulama arasında 7-8 dakika beklenmeli ve uygulamanın toplam süresi 24 saati aşmamalıdır. Aksi takdirde bölge soğuktan olumsuz etkilenir.

Diz sakatlanmalarının önlenmesi için öncelikle yapılması gereken spor ya da egzersiz yaparken dizlere odaklanmak ve hafifçe bükmektir. Egzersiz mümkün olduğu kadar yumuşak bir yüzeyde yapılmalıdır. Eğer egzersiz esnasında zıplıyorsanız, ilk pozisyonunuza dönerken dizlerinizi hafifçe bükün. Bacak hareketleri yaparken dizlerinizi 90 dereceden fazla bükmeyin. Böylece dizde meydana gelebilecek sakatlanmalar önlemiş olur.

Burkulma; eklemlerdeki bağların veya çevresindeki dokuların ani ve ters hareketler sonucu
gerilmesi veya yırtılması sonucu meydana gelir. Bu durum en çok ayak ve el bileği eklemlerinde görülür. Burkulan eklem önce şiddetli bir şekilde ağrımaya başlar. Burkulmadan birkaç saat sonra ise eklem çevresinde şişlik ve kızarıklık oluşur. Burkulan eklem hemen tedavi edilmelidir. Bölge öncelikle soğuğa tutulmalı (üzerine buz veya içi soğuk suyla dolu bir kap koyabilirsiniz), daha sonra bandajlanarak 1-2 saat boyunca yükseğe kaldırılmalıdır. Böylece şişme büyük ölçüde engelleyebilir. Soğutma işlemi 10-15 dakikadan uzun sürmemeli, her uygulama arasında 3 saat beklenmeli ve uygulamanın toplam süresi 24 saati aşmamalıdır. Bandajlama işleminden önce burkulan bölgeye merhem sürülmesi de iyileşmeyi hızlandırabilir.

Sprain (gerilme); bağın, strain (kopma) ise tendon ve kasın zedelenmesidir. Hafif, orta ve şiddetli derecede zedelenme meydana gelebilir. Hafif vakalarda bölgede hassasiyet ve şişlik görülür. Böyle durumlarda soğuk uygulaması yapılır ve bölge bandajlanır. Orta derecede zedelenmelerde yırtık ve bağ gevşekliği söz konusudur. Buz, bandaj ve istirahat uygulanmalıdır. Şiddetli derecede olanlarda uzmana başvurulur, gerekirse cerrahi müdahale yapılır.

Kramp kasların ani ve ağrılı bir şekilde gerilmesidir. Kramp en sık baldır kaslarında meydana gelir. Sıkı çorap lastikleri veya dar ayakkabılar da krampa yol açabilir. Kramp giren bölgeyi rahat bir konuma getirerek gevşetici masajlar yapılmalıdır. Birkaç dakika içinde kaslar normale dönecektir. Kramp anında şiddetli müdahaleden kaçınılması gerekir. Ağrı uzun sürerse bölgenin üzerine nemli ve sıcak bir havlu örtülmelidir.

Son yıllarda iyice yaygınlaşan Amerikan Futbolu sert ve zor bir spor olması yönüyle sakatlanmalara davetiye çıkarsa da; tutkunlarını cezp etmeye devam etmektedir. 

Sağlıkla ve Sağlıklı kalın.