YAZIN YAPILAN EGZERSİZE DİKKAT!!!

Merhaba sevgili okurlar,

Vücut ağırlığımıza dikkat etmek,mutlu hissedebilmek ve sağlıklı bir bünyeye sahip olabilmek için düzenli ve sürekli olarak egzersiz yapmak gerektiği bilimsel bir gerçek.Ancak özellikle yaz aylarında yapılan egzersize özellikle dikkat edilmeli.

Besinlerden alınan enerjinin neredeyse tümü sonunda vücut ısısına dönüşür.Besinlerdeki enerjinin kas kasılmasına çevrilmesindeki maksimum verim %20-25 kadardır.Enerjinin geri kalanıysa hücre içi kimyasal reaksiyonlar esnasında ısıya dönüşür.Kasta iş oluşturan enerjinin hemen hepsi ısıya dönüşür.Bunun nedeni; bu enerjinin az bir miktarının kas ve eklemlerin hareketine karşı visköz direnci yenme,kan damarlarındaki kanın sürtünmesine karşı koyma,diğer benzer etkileri yenme şeklinde kasın kasılma enerjisini ısıya dönüştüren olaylarda kullanılmasıdır.

Vücuttaki O2 tüketiminin iyi antrenmanlı bir kişide 20 kat arttığı ve vücutta oluşan ısının da O2 tüketimi ile orantılı olduğu göz önünde bulundurulursa,dayanıklılık tipi aktiviteler sırasında vücut iç kısımlara çok büyük bir ısı veriyor diyebiliriz.Eğer,vücut ısısının süratle oluşumu esnasında,hava çok sıcak ve nemli ise terleme mekanizması da bu ısıyı ortadan kaldırmaz ve kişide dayanamayacağı bir durum hatta ölüme sebebiyet veren ‘’sıcak çarpması’’ da oluşabilir.

Bu durum,beyin hücrelerini dejenere eden bir etki gösterir.Sonuçta aşırı yorgunluk,bitkinlik,baş ağrısı,baş dönmesi,bulantı,ter boşalması,konfüzyon,kollaps,sendeleyip düşme ve bilinç kaybı gibi pek çok sorun oluşabilir.Hemen tedavi olunmazsa hızla ölüme götüren bir durumdur.Kişi egzersize son verse bile,sıcaklık kendiliğinden inmez.Bunun en büyük nedeni,ısı düzenleyen mekanizmanın yüksek vücut ısısında bozulmasıdır.Bir başka neden ise;Yüksek ısıda hücre içi kimyasal aktiviteler yaklaşık iki katına çıkar ve daha fazla ısı ortaya çıkar.

Tedavisi için vücut ısısı hızla düşürülür.Kişinin üzerindeki tüm giysiler çıkarılır ve tüm vücuda su püskürtülür  ya da süngerle silinir ve vantilatörle hava gönderilir.

Bunun dışında sıcak ve nemli havalarda 1 saatlik yoğun aktivite sırasında özellikle atletlerde,2.5-5 kglik bir ağırlık kaybı olduğu saptanmıştır.Tabii bu ağırlık kaybı terleme nedeniyle oluşmaktadır.Ter büyük miktarda tuz ihtiva ettiğinden,egzersiz yaparken takviye olarak tuz tabletleri önerilebilir.Ancak aşırı alınan fazla miktarda tuz tabletleri de zarar verebilmektedir.

Aktivite yavaş yavaş artırılırsa kişi sıcağa aklimatize olur.Bu esnada ter bezleri de sıcağa aklimatize olacağı için terle kaybedilen tuz miktarı da azalır.Ter bezlerinin aklimatizasyonu öncelikle böbrek üstü bezinden salınan aldosteronun artmasına bağlıdır.Aldosteron direk olarak ter bezlerine etki eder ve ter bezlerinin tübüllerinden deri yüzeyine daha salgılanmadan ,terden sodyum klorürürün geri emilimini arttırır.

Buna rağmen askeri birliklerde yapılan bazı deneylere göre,çölde ağır egzersiz sırasında potasyum kaybı problemi ile de karşılaşılmıştır.Bu kısmi olarak sıcağa aklimatizasyon sırasında aldosteron salınımının artışı ile ilişkilidir.Bu sırada idrarla olduğu gibi terle de potasyum kaybı olmaktadır.Bu nedenle ağır egzersiz yapan kişilere sodyum ve potasyum katılmış meyve suları verilebilmektedir.

Sağlıklı yaşam ömrü uzatsa da ; doğru yapılmayan her egzersiz ve her beslenme türü yaşamımızdan biraz da götürmektedir.Önemli olan çok değil kaliteli spor yapmak denilebilir.

Sağlıklı ve sağlıkla kalın.