HUZURSUZ BACAK SENDROMU NEDİR?

Merhaba sevgili okurlar,

Huzursuz bacak sendromu uyku ya da istirahat sırasında bacaklarda hissedilen rahatsızlık,huzursuzluk,hareket ettirme ihtiyacı,uyuşma, karıncalanma bazen de tam olarak tanımlanamayan bir histir.

Bu his kişiyi özellikle geceleri rahatsız eder.Ağrının tarifinde de çeşitlilik olur ve kişi’’bacaklarım gıdıklanıyor,yanıyor ya da karıncalar geziyor’’ gibi cümlelerle yaşadığı sıkıntıyı anlatmaya çalışır.

BELİRTİLER

- Bacaklardaki rahatsız edici his nedeniyle bacakların hareket ettirilmesi isteği

- Oturma ya da uzanma gibi inaktif durumlarda ortaya çıkar veya daha da kötüleşir

- Yürüme,germe gibi hareketlerde kısmen ya da tamamen düzelir.

- Gündüz saatlerine göre akşam daha fazladır ya da sadce akşam saatlerinde ortaya çıkar.

TETİKLEYEN FAKTÖRLER

-Ailede HBS(huzursu bacak sendromu) varlığı

-Dopaminerjik tedaviye yanıt alınması

-Uykuda ya da uyanıklık haldeyken periyodik bacak hareketi varlığı

-Uykusuzluk

-Kronik ilerleyici gidiş ve/veya periyodik kötüleşmeler

-Normal nörolojik muayene

TEŞHİS

Her üç hastanın birinde ailevi geçiş yani genetik geçiş vardır.Demir eksikliği ,şeker hastalığı,gebelik ve kanser sebep olarak belirlense de hastaların %95 nde neden bulunmamaktadır.Oldukça sık görülse de romatizmalı hastalıklarla karıştırıldığından hastalığın teşhisi bazen uzun sürmektedir.Daha çok romatizmal hastalıklarla karıştırılmaktadır.Ağrının hareketle azalması ve istirahat ile tekrar başlaması hastalığın ayırıcı tanısıdır.

Bu garip his;ağrı,karıncalanma,uyuşma ve çekilme şeklinde tanımlanmaktadır.Bacaklar hareket ettirilerek geçici bir rahatlama sağlanabilir.Hastalar akşamları tv seyredemezler,misafirliğe gidemezler ve en önemlisi yattığında bacaklarındaki huzursuzluk hissinin harekete zorlanması nedeniyle ukuya dalamazlar,yataklarından kalkıp dolaşmak isterler.Aynı his gece yarısı uyanmalara ve uykuya dalma zorluğuna da yol açabilir.Bu hastalar uzun süreli istirahatten ve yolculuktan çok rahatsızlık duyarlar.

Her yüz kişinin biri ile beşinde rastalanacak kadar sık görülen rahatsızlıktır.İleri yaşla birlikte,sıklığında artış görülmektedir.

TANI

Huzursuz bacak sendromu hastalar yakınmalarını kolay ifade edemedikleri, özellikle ülkemizde doktorlar da tıp fakültelerinin çoğunda ders olarak anlatılmayan bir hastalık olduğu için bu konuda yeterli eğitim almadıklarından kolay atlanabilen bir hastalıktır. Siz de kendinizde huzursuz bacak sendromu olup olmadığından şüphelenebilirsiniz. Aşağıdaki soruların iki veya daha fazlasına evet yanıtı veriyorsanız sizde huzursuz bacak sendromu olabilir:

Otururken veya uzanırken bacaklarınızda tanımlayamadığınız kötü bir his oluyor mu? Bu his nedeniyle bacaklarınızı hareket ettirmek zorunda kalıyor musunuz?

Bacaklarınızı hareket ettirmek bu yakınmalarınızı azaltıyor mu?

Bu yakınmalarınız günün ilerleyen saatlerinde daha fazla mı oluyor?

Gündüzü uykunuz gelir mi? Kendinizi uykusuz hisseder misiniz?

Uykuda bacaklarınızı veya kollarınızı ritmik olarak hareket ettirdiğiniz söylenir mi?

Ailenizde huzursuz bacak sendromu tanısı konmuş kimse var mı?

Huzursuz bacak sendromu tanısı için ne yazık ki henüz bir kan testi veya başka bir laboratuar testi yoktur. Doktorunuz gerek görürse altta yatan nedene yönelik bazı kan testleri veya diğer testler önerebilir. Huzursuz bacak sendromu nedeniyle uyku testi yapmak genellikle gerekmemektedir, ancak eşlik eden periyodik ekstremite hareketleri sendromunu tespit etmek için bir gece uyku testi yapılması amacıyla uyku laboratuarında kalmanız gerekebilir.

TEDAVİ

Demir eksikliği gibi altta yatan bir neden var ise unu tespit edip tedavi etmek huzursuz bacak sendromunu da tedavi edecektir ancak bu durum çoğu zaman mümkün olamamaktadır. Bu durumda da tedavi amacıyla yaşam şekli değişikliği önerileri ve ilaçlar ön plana çıkmaktadır. Bazı bulantı ilaçları, depresyon ilaçlarının çoğu ve kalsiyum kanal blokajı yapan ilaçlar (tansiyon ve kalp hastalarında kullanılır) huzursuz bacak sendromunu kötüleştirebilir. Ağrı kesici ilaçlar işe yarayabilir, ılık banyo ve masaj yapmak şikayetleri azaltabilir, bacaklara sıcak veya soğuk (veya her ikisi dönüşümlü) uygulamak bacaklarda rahatsızlık verici hissi azaltabilir. Gevşemek için meditasyon yapmak bazı hastalarda işe yarayabilmektedir.

Her gün aynı saatte uyanın,gündüz vakti olabildiğince aydınlık ortamlarda bulunun,  sabah çalışmaya başlamadan önce biraz yürüyüş yapın (İşe yürüyerek gidebilirsiniz) ,günlük yürüyüş süresi ortalama 45 dakikadan kısa olmasın, aldığınız kafeini (Kahve, çay, çikolata) kısıtlayın. Günde 2 fincandan fazla kahve içmeyin. Uykuya dalmakta veya sürdürmekte sorununuz varsa kafeini tamamen hayatınızdan çıkarın, mümkün ise sigarayı azaltın, uyku ile ilgili sorununuz varsa sigarayı tamamen bırakmaya çalışın, alkol alımını kısıtlayın. Uyku ile ilgili sorununuz varsa alkollü içeceklerden tamamen uzaklaşın, uykunuz gelirse gündüz vakti kısa süreli uyuyabilirsiniz ama gece uykusuzluk çekiyorsanız gündüz uyumamalısınız, yatak odanızı uyuma ve cinsellik dışında kullanmayın, yatak odanızı çalışma odası olarak kullanmamalısınız, yatak odanız ısı, ışık ve gürültü açısından sizi rahat ettirecek şartlarda olmalıdır, uykuya uyanmayı arzu ettiğiniz zamandan 9 saat önce başlayın.Uyumadan 1 saat önce günlük aktiviteyi bitirin, 15 dakika boyunca o gün yaşadığınız sıkıntıları, başarıları ve mutlulukları bir kağıda yazın sonra 45 dakika boyunca gevşemeye çalışın, uyarıcı olmayan şeyler yapın (hafif şeyler okuyun, klasik müzik dinleyin, ılık köpüklü bir banyo yapın, meditasyon yapın, 1 bardak ılık ballı süt için) sonra yatağa girin, gözlerinizi kapatıp uykuya dalmanın keyfini çıkarın.Eğer yaklaşık 15 dakika süreyle uykuya dalamadıysanız kalkın ve başka bir odaya gidin ve uykunuz gelinceye kadar gevşemeye çalışın, uykunuz gelince tekrar yatağa gidin. Bu durum tekrar edebilir ama mutlaka her gün aynı saatte uyanmaya özen gösterin

Sağlıkla ve sağlıklı kalın.