KÜRESEL ISINMA MENENJİT RİSKİNİ ARTIRIYOR!!!

Merhaba sevgili okurlar,

Son zamanlarda tanımlanan ve toprak, su gibi ortamlarda yaşayabilen Naegleria fowleri türü amip irinli beyin ve beyin zarı iltihabı (menenjoensefalit) yapmaktadır. Avustralya, Yeni Zelanda, ABD ve İngiltere’de bu etkene bağlı birçok beyin ve beyin zan İltihabı olgusu bildirilmiştir. Naegleria cinsi amipler Entamoeba histolytica (Amipli Dizanteri) dan çok farklıdır.  Entamoeba cinsin bir parçası ve aneorobik bir parazit protozoadır. Naegleria fow!eri dış koşullara çok dirençli olan kistlerin vücuda burun-gırtlak yoluyla girdikleri sanılır. Hastalığın belirtileri alın ve ensede yoğunlaşan baş ağrısıyla algılama ve davra­nış bozukluklarıdır. Hastalık hızlı ilerler. Kesin tanıya beyin-omurilik sıvısında amiplerin bulunmasıyla vardır. Amipli dizanteride kullanılan İlaçların beyne ulaşması zor olduğundan, bu hastalığın tedavisi büyük sorunlar yaratır. Kamçılı halde iken bölünerek çoğalamazlar. Ancak kamçılarını kaybederlerse bölünme geçirebilirler. Çamurlu sularda, göl, yüzme havuzu ve durgun sularda yıkanan insanlarda çoğunlukla nasal bazen oral yol ile (ağızdan) bulaşır ve buralarda amip haline dönüşür.

Koku alma kanalına giren amipler, burun içi mukozayı geçerek koku alma siniri (nervus olfactorius) yolu ile beyin-omurilik sıvısı (BOS) ve beyine yerleşirler. Ani ölümcül bir hastalık olan ve Primer Amibik Meningoensefalit (PAM) olarak adlandırılan menenjitlere sebep olurlar. Burun iltihabı, yüksek ateş, bulantı,baş ağrısı ve göz ağrıları belirtileri görülür. Kısa sürede şuur bulanıklığı ve koma ile ölüm meydana gelir. Amerikan "Centers for Disease Control and Prevention"'a göre, 1995 ve 2004 yılları arasında Amerika'da 23 kişi bu yüzden hayatını kaybetmiştir. Sıcağı seven bir amip olduğu için, küresel ısınma nedeniyle vakalarda artış beklenmektedir.

Menenjit, beyin zarlarının iltihabıdır. Ender görülen bir durumdur ama çok önemli sorunlara yol açtığından üzerinde durulması gereken bir konudur.. Beyin, meninks adı verilen, üç ince zarla örtülüdür. İçteki iki zar arasında beyni koruyup besleyen önemli bir sıvı vardır. Buna, serebrospinal sıvı yani beyin – omurilik sıvısı denir. Meninksler, omuriliği sararak, omurga boyunca aşağıya inerler ve aradaki sıvı beyinle birlikte omuriliği de besler.

Menenjit, beyin – omurilik sıvısına mikrop girmesiyle oluşur. Mikroplar, beyin zarlarını tahriş eder ve kızarıp, şişmelerine neden olurlar. Mikroplar beyin – omurilik sıvısına kan yoluyla ulaşırlar; kana ise dış dünya ile teması olan yüzeylerden (burun, boğaz gibi) ya da içerideki enfeksiyonlardan (apse gibi) geçerler. Zarlar hava ile temas ederlerse, havadan da mikrop kaparlar.

Bazı durumlarda menenjit daha kolay oluşur.Meninkslerin doğrudan mikrop kapmaları söz konusu olabilir. Bu, kaza sonucu kafatası ve burun kırıklarında ve omurilikleri açıkta kalan, doğuştan spina bifidalı bebeklerde görülebilir. Durum düzeltilmezse, enfeksiyon omurilikten beyne doğru ilerler ve bebek menenjitten ölür. Menenjite yatkınlık yaratan öteki durumlar arasında ise, kan kanseri ya da bazı ilaçlara (kanser tedavisi için kullanılan ilaçlar gibi) bağlı olarak savunma mekanizmasının yani direncin zayıflaması sayılabilir.

BELİRTİLER

Ateş, şiddetli baş ağrısı,halsizlik, iştahsızlık, ensede ağrı veya ense sertliği, bilinç bulanıklığı, uyku hali, kusma, parlak ışığa bakamama, ciltte basmakla solmayan lekeler, havale geçirme menenjitin belirtileri olabilir. Menenjit, birkaç gün süren bir üst solunum yolu enfeksiyonu veya barsak enfeksiyonu gibi de başlayabilir. Devamında çocuğun tablosu ağırlaşır, diğer belirtiler de ortaya çıkmaya başlar.

Bebeklerde belirtiler daha zor anlaşılabilir. Yüksek veya düşük vücut ısısı, huzursuzluk, kucağa alınınca geçmeyen ısrarlı ağlamalar, uyku hali, beslenmede isteksizlik, kafadaki bıngıldağın normalden bombe olduğu fark edilebilir.

TEDAVİ

Bakteriyel menenjit : Bu tedavi genellikle intravenöz antibiyotik kullanımını içerir.Erken tedavi ile sonuçlar daha iyi olmaktadır.Streroid uygulamasının bakteriyel menenjit tedavisi yetişkinler de daha az sıklıkla kullanılmaktadır. . Bir streoid olan Deksametazon, bakterilerin neden olduğu inflamatuar tepkileri azaltmak için, bakteriyel menenjitin daha akut durumlarında verilebilmektedir.

Viral menenjit: Viral menenjit tedavisi genellikle destekleyici şekilde yani semptomlarının hafifletilmesi amaçlanacak şekilde yapılmaktadır. Herpes simpleks virüsünün dışında, viral menenjite neden olan organizmaların tedavisi için herhangi bir özel ilaç bulunmamaktadır. Bazen, antiviral ilaçlar  çeşitli şekillerde yarar sağlayarak bazı özel tip virüsler ile savaşmak için kullanılmaktadır.

Mantarların neden olduğu menenjit: Damar içinden verilecek olan bir anti-mantar ilaçları mantar menenjit tedavisi için uygulanabilir.

Tüberküloz (TB) menenjit: İlaçların uzun bir süre (bir yıl) kullanımı TB menenjite sahip olan kişiler için tavsiye edilir. Tedavi genellikle diğer ilaçların ardından, ilk birkaç ay birkaç farklı ilaç tedavisi gerektirir.

Menenjitten iyileşme oranı oldukça yüksektir, birkaç hafta içinde hasta sağlığına kavuşur. Ancak yine de menenjit tehlikeli bir hastalıktır; vakaların yüzde 6’sı ölümle, bir bölümü de sakatlıkla ya da kalıcı bozukluklarla sonuçlanır. Sakatlık çok küçük çocuklarda daha sıktır. Sağırlık, zekâ geriliği, spastisite ya da epilepsi (sara) olabilir. Bazen, beyin çevresindeki sıvının dolaşımı engellenir ve çocuğun kafası büyür yani hidrosefali ortaya çıkar. Menenjit geçiren çocuklar, bu sorunlar açısından kontrol edilirler. Hastalığın yinelendiği durumlarda kişiler, kolaylaştırıcı etkenler açısından incelenerek, bir daha menenjit geçirmeleri önlenir. Bütün menenjitlerde, erken tanı, yaşam kurtarıcıdır. Belirtiler görüldüğünde mutlaka doktora gitmek gerekir.

Sağlıklı ve sağlıkla kalın