POTT HASTALIĞI NEDİR?

Merhaba sevgili okurlar,

Pott hastalığı omurganın tüberküloz osteomyeliti yani tüberküloz artritidir.Pott hastalığı tüberkülozda en çok görülen kemik enfeksiyonudur. Torakolumbal bölge başta olmak üzere tüm omurgayı etkiler.Kalça ve dizler de sıklıkla etkilenir. Koch basilinin eklemlere yerleşmesiyle oluşur. Koch basili verem mikrobna verilen isimdir.İsim babası da onu bulan  Robert Koch adında bir Alman doktorudur.

Enfeksiyon vertebra(omurga) ön kısmında intervertebral diske yakın olarak başlar.Hastalık sonra en yakın vertebraya atlar.Vertebrada kifoza(eğrilik) neden olur.

 Hastalık daha çok 10-30 yaş arasında görülür.En çok kemiklerin sürekli basınç alan yerlerinde görülür.Bu basil,kan dolaşımıyla kemiklere ulaşır ve bu yüzden hastalık belirti vermeden geçse bile kemik ve eklemlerle iç organları etkileyen verem enfeksiyonunun sekonder yayılma odağı olurlar.Verem kemikle birlikte synovia zarını birlikte etkiler.Veremde  de diğer enfeksiyonlarda olduğu gibi ilk savunmayı akyuvarlar yapar.Akyuvarların yerini kısa zamanda monositler  alır.Monositler hem akyuvar artıklarını hem de koch basillerini yutarak sindirmeye başlar.Bu aşamada epiteloit adı verilen bu hücreler  merkezde birleşerek Langhans hücrelerini oluştururlar.Orta bölümse ölü tabakadan ibarettir.Tüm bu yapı tüberkülleri oluşturur.Tüberküller de eklem kıkırdağında yıkıma neden olan bir tür örtü dokusu oluşturur.Bir yandan da eklem sıvı ile dolmaya başlar.Tüberküller apse oluşturmaya başlayarak dokuların ölümüne neden olur.Bu apseler kızarıklık,ısı artışı gibi bulgular vermediği ve kokusuz,gevşek kıvamlı ,sarı ya da yeşil sıvı gibi olmasından dolayı soğuk apse adını alır.Apseler sağlıklı dokuları yok etmeye devam ederek oluştuğu odaktan göç eder.Bu nedenle yer değiştirebilirler.Fistül olarak dışa açıldıklarında iyileşmeleri oldukça zordur.

Pott hastalarının sırt ağrısı, gece terlemesi, ateş, kilo kaybı ve anoreksiya gibi şikayetleri vardır. Belkemiklerinde, bacaklarda uyuşma, karıncalanma ve zayıflığa neden olan bir kütle oluşabilir. Genellikle hastalıktan kaynaklanan ağrı, hastanın dik ve tutulmuş bir halde yürümesine yol açar. Bazı vakalarda Pott hastalığı, kamburluğun sinirlere zarar vermesi sonucu kişide felç görülmesine de neden olabilir. Bu duruma da Pott felci denmektedir.

Hastalıklı vertebrada harabiyet ve çökme,disk aralığında daralma,kifoz(kamurluk), omurgada apse gibi radyolojik bulguları vardır.

Tedavi

Geçmiş yıllarda Pott hastalığı gelişmiş hastanelerde uzun süreli tedavi gerektiren hastalıklar arasındaydı.Hastalar uzun seneler boyu alçıya alınır ve eklemlerin donmasının gelişmesi sağlanırdı.Eklem başlarının kaynaması iyileşme olarak görülürdü hatta yapılan cerrahi girişimlerde de bu hedeflenirdi.

Streptomisin ve başka bazı ilaçların bulunmasıyla bu tedavi yöntemi tamamen değişmiştir. Günümüzde Pott hastalığı çoklu antibiyotik ile tedavi edilir. Tedavi en az 6 ile 9 ay boyunca devam eder.Tekrarlamasını önlemek için bazı durumlarda ömür boyu ilaç kullanımı da gerekebilmektedir..Pott tedavisinde dağ ya da deniz havasında uzun süre iklim tedavisiyle birlikte kalsiyum ve vitamin tedavisi durumun düzelmesinde oldukça etkilidir.Ortopedik tedavi ise,başlangıç aşamasında geri dönüşümü olmayan eklem hareketlerini ve basıncı ortadan kaldırmayı amaçlar.Bunun için kapalı ya da kapaklı açık alçılı aygıtlar, ortopedik koruyucular, eklemi yükten korumak için üzengi bi­çiminde aygıtlar kullanılır.Bunların temel işlevi, hasta bacağa ağır­lık vermeden hastayı ayakta tutmaktır. Ankiloz oluşmasını önlemek ve eklem hareketlerini korumak için, iltihaplı ek­lemin hareketsiz kalmasının önüne geçilmelidir.Günümüzde, hastalığın yayılma tehlikesini ortadan kaldıran antibiyotikler ve başka ilaçlar kullanıl­dığından, tedavide cerrahi yöntemlere özgü geniş yer verilmektedir.Cerrahi girişim­lerin genelinde, verem odağı erken bir aşamada açılarak irin ve ölü doku parçacıkları boşaltılır; bırakılan yapay drenler aracılığıyla ilaçların doğ­rudan hastalıklı dokuya etki etmesi sağ­lanır. Ayrıca ilaçlar da sistemik olarak kullanılır. Böylece iyileşme süreci hızlandırılır ve sonraki aşamalarda önlenmesi çok güç olan ya­yılma engellenir. Eklem işlevlerinin geri dönüşümsüz bir biçimde bozulup eklem başlarının ağır derecede yıkıma uğra­ması durumunda, cerrahi girişimle de­ğişime uğramış sinovya ve sağlıklı ke­mik dokusuna ulaşana kadar eklemin kıkırdak yüzeyleri çıkarılır. Daha sonra eklemin uygun konumda kaynaşması sağlanır.

Sağlıklı ve sağlıkla kalın