YAŞAM İÇİN OKSİJEN…

Merhaba sevgili okurlar,

Solunum sistemi hastalıklarının çoğunda tanı ve tedavi genellikle solunum ve gaz sisteminin iyi değerlendirilmesi büyük önem taşır.Tüm dokularımıza can veren gaz olan Oksijenin bu hastalıkların oluşmasında rolü yadsınamaz.Peki,oksijen gerçekten bu kadar yaşamsal mıdır ? Gelin hep beraber bazı hastalıklara bakalım.

SİYANOZ :

Terim anlamı olarak derinin mavimtrak bir renk almasıdır.Deri damarlarında,kapillerlerde oksijensiz hemoglobin miktarının artmasına bağlı olarak oluşur.Oksijenlenmemiş hemoglobinin koyu mavi-mor rengi tüm cilde yayılır.

Genellikle arteryel kan desilitre başına 5 gramdan fazla oksijenlenmemiş hemoglobin içeriyorsa belirgin şekilde siyanoz görülür.Anemili kişi neredeyse hiç siyatonik olmaz çünkü arteryel kanın desilitresinde de oksijene olacak 5 gram hemoglobini yoktur.Tam tersine, Polisitemia Vera ‘da olduğu gibi aşırı eritrositi olan birinde, diğer bakımlardan normal koşullarda da dahi,çok miktardaki hemoglobin siyanıza neden olur.

HİPERKAPNİ:

Terim olarak vücut sıvılarında karbondioksitin birikmesi anlamına gelir.İlk bakışta hipoksi yaratan herhangi bir solunum durumunun hiperkapniye de sebebiyet vereceği düşünülür.Ancak, hipoksi hiperventilasyon yahut dolaşım yetersizliği ile ortaya çıkmışsa ancak o zaman hiperkapni de hipoksiyle birlikte bulunur.

Hipoksi havada oksijen azlığı,hemoglobin azlığı,oksidatif enzimlerin zehirlenmesiyle yeterli oksijenin sağlanamaması ya da dokunun oksijeni kullanamaması sonucu gelişir.Bu şekilde, hiperkapni bu tip hipoksilere eşlik etmez.

Ayrıca hipoksi pulmoner membranlardan  yahut dokulardan difüzyonun bozukluğuna bağlı ise; genellikle aynı zamanda ciddi bir hiperkapni de gelişmez.Çünkü karbondioksit oksijene göre 20 kat daha fazla difüzyona uğrar.Ve hiperkapni pulmoner ventilasyonu artırır böylece hipoksiyi düzeltmese de hiperkapniyi derhal düzeltir.

Hipoksi,hiperventilasyon sonucu oluşmuş ise,atmosfer ile alveoller arasında karbondioksit geçişi oksijen geçişi kadar bozulur.Böylece hiperkapni daima hipoksiye eşlik ede.Dolaşım yetersizliğinde kan akımının azalması,dokulardan karbondioksitin uzaklaştırılmasını güçleştirerek,doku hiperkapnisi yaratır.Bununla birlikte,kanın karbondioksiti taşım kapasitesi oksijene göre üç kattan daha fazla olduğu için bu koşullarda dahi hiperkapni hipoksiden çok daha azdır.

Alveoler, Pco2 60 tan 75 mmHg ye yükseldiği zaman kişi yapabileceği kadar hızlı ve derin solunum yapar.Ve hava açlığı ağırlaşır.Pco2 80-100 mmHg ye yükseldiğinde ise,kişi letarjik duruma gelir ve bazen yarı koma görülür.Pco2 120-150 mmHg olunca anestezi ve ölüm meydana gelir.Yüksek düzeylerde Pco2 koşullarında aşırı karbondioksit solunumu uyarmak yerine deprese eder ve böylece bir kısır döngü gelişir.Bu döngü; daha fazla karbondioksit,solunumda daha da azalma sonra daha da fazla karbondioksit şeklinde ilerler ve ölümle sonuçlanır.

Görüldüğü gibi ölüme giden uzun bir yol yaratabiliyor bu mucizevi gaz.Siz siz olun havanıza dikkat edin.

Sağlıklı ve sağlıkla kalın