KÜMÜLATİF TRAVMA NEDİR?

Merhaba sevgili okurlar,

Kümülatif travma hastalığı;hareketin tekrarlı yapılması,fizyolojik sınırların dışında oluşan bu kuvvetler,statik kas yüklemesi,eklem pozisyonunun aşırı uçlarda uzun süreler bulunması gibi mekanizmalar sonucunda oluşan kas,tendon zorlanmaları,yırtılmaları ve tuzak nöropatilerden oluşmaktadır.Stres nedeniyle oluşan dikkat eksikliği ve spazm bu hastalık grubunu tetikleyen diğer faktörlerdir.Bu yaralanmalar dokuların uzun süre mikro travmalara maruz kalması sonucunda oluşur.Mikrotravmalar,küçük doku hasarları veya rutin çalışma streslerine bağlı olarak ortaya çıkan küçük yırtıklardır ve genelde farkına varılmaz.Kümülatif travma hastalığı spesifik teşhis gerektiren bir hastalık değil,benzer karakteristikler taşıyan birçok rahatsızlığı kapsayan bir sınıflamadır.Kümülatif travmanın terminolojide baş ve üst ekstremitede işle alakalı sorunlarda yaygın olduğu bilinir.

Kümülatif travma hastalıklarının en büyük dezavantajı tedavisinin çok zor ve masraflı olmasıdır.En büyük avantajı ise önlemenin kolay ve ucuz olmasıdır.

Kümülatif travma hastalıklarının tipleri

-Sinir kompresyon sendromları: Sinirin spesifik anatomik bölgelerde bazı yapılar arasında sıkışması sonucunda gelişir.Sinir fibrilleri sıkışma sonrasında hasar görür ve motor kayıplar gelişebilir.Semptomlar genelde ağrı,sızı,uyuşma ve kuvvet kaybı şeklindedir.

Servikal radikülopatiler,torasik outlet sendromu,kübital tünel sendromu,anterior ve posterior  interosseus sendromu,pronator teres sendrom,karpal tünel sendromu ve guyon kanalı sendromu bu gruba girer.

-Tendinitler /tenosinovitler : Tendinit ,tenosinovit kümülatif travmalarda oldukça sık görülür.Overuse ve mikrotravmalar başlıca nedenleridir.Hastada ağrılı şişlik,harekette kısıtlılık gelişir.Zamanla bunu istirahat ve kullanmama izler ve sonuçta kuvvet kaybı oluşur.

De Quervain sendromu dışında,extensor indicis proprius ve karpi ulnaris ve fleksor karpi radialis ve ulnaris tutulum gösteren kaslardandır.

-Ağrı sendromu : Refleks sempatik distofi,myofasial ağrı sendromu,fibrositis, fibromyalji bu grupta yer alır.

Bunların dışında artritler ve Raynaud’s fenomeni de kümülatif travmalar arasında sayılabilir.

Sınıflama

Grade 1 : Aktiviteden sonra oluşan dinlenmeyle geçen ağrı vardır.İşin hızı ya da miktarıyla ağrıda azalma olmaz.

Grade 2 : Ağrı tek bölgededir.Çalışırken de devam eder.Aktivite bırakıldığında ağrı diner.Verimlilik etkilenir.

Grade 3 : Çalışırken ağılar bir ya da daha fazla bölgede görülür.Aktivite bırakıldıktan sonra ağrı devam eder,verimlilik etkilenir ve çalışmaya devam etmek için çok dinlenme arası gerekebilir.Kas güçsüzlüğü beceri ve kontrol kaybı,uyuşukluk,karıncalanma,ağrılı noktalar,his kaybı ve diğer objektif bulguar görülebilir.

Grade 4 : Üst ekstremite kullanımı ağrıya neden olabilir,iş kapasitesi limitlenebilir.Zayıflık,kontrol ve beceri kaybı,karıncalanma,uyuşukluk,ağrılı noktalar ve diğer objektif bulgular görülebilir.

Grade 5 : Kronik ve devamlı ağrı sebebiyle el kullanma kapasitesi düşer.Genellikle çalışmak mümkün olmaz.Semptomlar süresiz devam edebilir.

Risk faktörleri

1)Uygun olmayan hareketler :  Vücuttaki tüm eklemlerin en güçlü,hızlı ve yaralanmaya en az müsait oldukları optimal hareket alanları vardır.Bu hareket alanları içindeki pozisyonlar biyomekanik avantajı en fazla ve eklemin dolaşımını en iyi olduğu nötral denilen pozisyonlardır.Vücudumuzun nötral pozisyondan farklı bir pozisyona deviasyonu vücuda daha fazla stresin binmesine yol açar.

2)Uzun süreli statik postür :  Kramplar ve inaktif postür nedeniyle kaslar üzerinde statik yüklenmenin olduğu izometrik pozisyonlardır.

3)Aşırı yüklenme :  Kuvvetli yüklenmeler,kas ve eklemlere şiddetli stres yükler.Yüksek güç gerektiren uygulamalar uygunsuz postürde yapılırsa zarar verir.

4)Tekrarlı işler : Bir hareketin gerçekleştirilme süresi,birim zamandaki tekrarlı hareket sayısı ve çalışma süresi parametrelerini kapsar.Vücudun tekrarlı hareket ve sabit postürlerde kullanılması servikobrakial ve üst ekstremite kümülatif travma bozukluklarının nedenlerini oluşturur.Kümülatif travmaların en önemli nedenlerinden biri de 30 sn den az sürede tekrar edilen hareketlerdir.

5)Mekanik travma :  Cilt ve cilt altı dokuların keskin yüzeylerle temas etmesi sonucu kompresyona maruz kalarak hasar görmesi sonucu oluşur.

6)Vibrasyon  :  Özel bir vücut segmentinin bir titreşim kaynağıyla temas etmesi sonucu oluşur.Fakat titreşimler tüm vücuda eşit dağılmaz.yüksek frekanstaki titreşimli cihazların kullanılması sonucu ekstremitelerdeki dolaşım engellenir.Titreşime maruz kalan parmaklarda geniş hasarlar meydana gelir.Reynaud fenomenine (vibration white finger)neden olabilir,kalıcı hasarların yanında ölümle de sonuçlanabilir.

7)Temperatür değişiklikleri :  Soğuk ekstremitelerde dolaşımın yavaşlamasına neden olur.Reynaud fenomeni de genellikle soğuk ortamlarda meydana gelir.Soğuk ortamlarda çalışmak ya da soğuk maddeleri tutmak elin duyarlılığın,becerisini ve esnekliğini büyük ölçüde etkiler.Daha fazla güç harcanmasına neden olur.

Kümülatif travmalarda risk oluşturan meslekler ve risk nedenleri

Meslek grupları	Nedenler	Oluşabilecek sorunlar
Montaj atölyeleri,fabrikalar	Vibrasyon,uzun süreli kavrama,tekrarlı hareket	Tendinit,lateral medial epikondilit,sinir sıkışması
Tekstil sanayisi	Ani ve sert omuz hareketleri	Tendinit,sinir sıkışması
Marangozluk	Tekrarlı hareketler	Karpal tünel sendromu,DEQuarvain sendrom,epikondilit,tos,servikal radikülopati
Bilgisayar kullanımı	Devamlı rotasyonel hareketler	Sinir sıkışması,tendinit,tenosinovit,fibromyalji,trigger finger
Fizyoterapistler	Uzun süreli statik postür,ağır kaldırma,mental stres,tekrarlayıcı fiziksel aktivite	Fibromyalji,tenosinovit,bilek yaralanmaları,baş parmak yaralanmaları
Müzisyenler	Tekrarlayıcı hareketler,uzun süreli statik postür,mikro travmalar	Overuse,spontan kontraksiyonlar,tos, tendinitler
Ev hanımları	Tekrarlayıcı hareketler,ağır kaldırma,yanlış postür	De quarvein sendromu,epikondilit,tos,servikal radikülopati

Sağlıklı ve sağlıkla kalın..